Nghịch cảnh của Aptos: Từ dự án nổi bật đến sự ngưng trệ của hệ sinh thái

"Tốc độ chuỗi nhanh, tâm trạng buồn bã, vốn ít ỏi." Câu nói đùa này đã diễn tả tiếng lòng của nhiều người ủng hộ Aptos từ sớm. Khi một chuỗi công cộng Move khác đang phát triển thịnh vượng, "cặp song sinh Move" này lại rơi vào tình thế hoàn toàn khác. Ngay từ khi ra đời, Aptos đã bước vào thị trường nhờ vào TPS cao, ngôn ngữ Move và sự hỗ trợ tài chính vững mạnh, nhưng vốn có thể giúp một chuỗi công cộng trưởng thành, lại không thể mang lại cho nó sức sống thực sự.

Aptos thực sự đã rơi vào tình huống khó khăn nào? Hãy cùng tìm hiểu.

Ánh hào quang mờ dần, sự tăng trưởng sinh thái rơi vào trạng thái trì trệ

Aptos ra mắt vào năm 2022, dựa vào đội ngũ các ông lớn công nghệ hàng đầu, với tư thế "L1 thế hệ tiếp theo" xuất hiện trên thị trường. Nhờ sự hỗ trợ của nhiều tổ chức đầu tư nổi tiếng, Aptos đã được hưởng sự cuồng nhiệt của thị trường vốn trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi tâm lý thị trường hạ nhiệt, câu chuyện công nghệ mà họ tự hào đang dần mất đi sức hấp dẫn.

Dữ liệu cho thấy, số lượng địa chỉ hoạt động hàng ngày của Aptos hiện đã giảm xuống khoảng 1 triệu, số lần giao dịch hàng ngày dao động từ 3 đến 4 triệu lần, trong khi một chuỗi công cộng khác cũng dựa trên ngôn ngữ Move đã vượt qua 10 triệu lần giao dịch mỗi ngày, khối lượng giao dịch của sàn giao dịch phi tập trung và doanh thu ứng dụng cũng vượt xa Aptos.

Vậy, vấn đề gì đã xảy ra với sự tăng trưởng của hệ sinh thái Aptos?

Sự thịnh vượng giả tạo do tích lũy tài nguyên tạo ra

Trước đây, việc mở rộng hệ sinh thái của Aptos chủ yếu phụ thuộc vào mô hình "do tài nguyên thúc đẩy", chứ không phải nhu cầu thị trường thực sự. Nhiều phân tích chỉ ra rằng, Aptos đã phân phối một lượng lớn token cho các đối tác, đưa các dự án DeFi nổi tiếng vào cơ sở hạ tầng, và thông qua giao dịch OTC để tái cấp vốn, kéo các tổ chức như sàn giao dịch hàng đầu tham gia vào việc xây dựng hệ sinh thái. Tuy nhiên, cách tiếp cận "nhanh chóng" này không mang lại sự chuyển đổi người dùng thực sự, mà giống như một "trò chơi chênh lệch tài nguyên":

• Sau khi các dự án DeFi hàng đầu triển khai trên Aptos, sự tăng trưởng của người dùng thực tế là hạn chế, và sau khi mở khóa token, chúng nhanh chóng bị bán tháo;
• Tổng giá trị khóa dường như tăng lên, nhưng phần lớn vốn có thể chỉ để kiếm trợ cấp "sắp xếp", không tạo ra tính thanh khoản thực sự;
• Tài nguyên sinh thái nghiêng về các dự án "airdrop", thay vì hỗ trợ các nhà phát triển gốc, dẫn đến sự phát triển hạn chế của các dự án gốc Aptos, làm cho hệ sinh thái khó có thể tự nuôi dưỡng.

Hỗ trợ "hệ sinh thái" của Aptos: hình thức lớn hơn nội dung

Vào giữa tháng 3, Aptos đã ra mắt kế hoạch LFM nhằm giúp các dự án sinh thái chuẩn bị cho sự kiện phát hành token. Tuy nhiên, những thành viên LFM đầu tiên được cộng đồng ủng hộ mạnh mẽ lại gặp phải tranh cãi do airdrop "thất bại".

Có thành viên trong cộng đồng chỉ ra rằng việc phân bổ airdrop của một dự án nào đó rất tập trung: trong số 440.000 địa chỉ, chỉ có 10.000 người nhận được airdrop, dẫn đến nhiều người dùng thực sự không nhận được gì. Cảnh airdrop "hỗ trợ sinh thái" này đã phơi bày những thiếu sót của Aptos trong kiểm tra dự án và quản trị cộng đồng.

"Hỗ trợ hệ sinh thái" của Aptos, giống như là hợp tác mang tên, chứ không phải là xây dựng hệ sinh thái thực sự. Mặc dù đã cung cấp nhiều hỗ trợ về tài nguyên, bao gồm phần thưởng token, nhưng toàn bộ quá trình chủ yếu mang tính hình thức hơn là thực chất, cuối cùng mang lại không phải là sự tăng trưởng hệ sinh thái, mà là một thất bại trong quan hệ công chúng:

• Không có hiệu ứng kết hợp với hệ sinh thái cốt lõi.
• Không có đề xuất hợp lý hoặc hướng dẫn cộng đồng về logic airdrop trước khi phân phát.

Các giám đốc điều hành cấp cao thường xuyên từ chức

Trong năm qua, Aptos đã trải qua biến động lớn ở cấp cao, nhiều lãnh đạo cấp cao bao gồm giám đốc điều hành đã lần lượt rời bỏ, gây lo ngại cho thị trường về sự hỗn loạn trong quản trị nội bộ của họ.

Có tin tức cho biết, năm ngoái Aptos đã thực hiện giao dịch token ngoài thị trường với giá thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Thời điểm đó, giá thị trường của token nằm trong khoảng 10-13 đô la, nhưng một số nhà đầu tư có thể tham gia giao dịch với giá khoảng 4 phần giá. Trùng hợp thay, không lâu sau khi sự việc này bị phanh phui, người đồng sáng lập và CEO cùng nhiều nhân viên có nền tảng đầu tư mạo hiểm đã lần lượt rời bỏ.

Có người suy đoán rằng nguyên nhân trực tiếp của sự thay đổi nhân sự có thể liên quan đến việc chuyển nhượng lợi ích, và nguyên nhân cơ bản là hiệu suất tổng thể của Aptos sau khi phát hành mã không đạt kỳ vọng.

Cảm xúc thất vọng trong cộng đồng lan rộng

Aptos từng được kỳ vọng lớn lao, nhưng giờ đây lại rơi vào sự nghi ngờ và thất vọng của cộng đồng. "Thiếu nhạy bén với thị trường, chiến lược không rõ ràng, tham nhũng nội bộ......" Nhiều thành viên trong cộng đồng cảm thấy "hận sắt không thành thép", những kỳ vọng tươi sáng trước đây đang dần bị thực tế làm tiêu tan.

Có thành viên cộng đồng thẳng thắn chỉ trích rằng Aptos và đội ngũ cốt lõi của một chuỗi công cộng Move khác đều xuất thân từ những công ty lớn, nhưng con đường phát triển lại hoàn toàn khác nhau. Anh ta chỉ trích Aptos về khả năng nhạy bén với thị trường, chiến lược bố trí, duy trì người dùng và xây dựng hệ sinh thái không phù hợp với lộ trình Web3. Ngược lại, họ lại đắm chìm trong việc tự khẳng định TPS cao, phong cách hành động ngày càng giống như một doanh nghiệp truyền thống Web2 cứng nhắc. Anh ta còn chỉ ra rằng trong hệ sinh thái Aptos tràn ngập các dự án ký sinh, phụ thuộc quá nhiều vào việc bơm tiền, toàn bộ hệ thống thiếu sức sống, hết sức u ám.

Một thành viên khác trong cộng đồng đã nhìn lại những thay đổi trong năm qua và cho biết: "Năm ngoái, Move song hùng vẫn ở cùng một điểm xuất phát, lúc đó tiếng gọi của Aptos thậm chí còn cao hơn. Tuy nhiên, sau một năm, mọi thứ đã khác, một người trở thành anh hùng, một người trở thành kẻ thất bại. Một đồng tiền tăng giá không ngừng, trong khi đội ngũ Aptos lại bận rộn bán đồng tiền với giá thấp, nội bộ tham nhũng, lợi ích cá nhân, cuối cùng cùng với sự ra đi của CEO đã để lại một mớ hỗn độn."

Có người chỉ ra rằng nhân viên nội bộ của Aptos rất bảo thủ, hiệu suất làm việc cực kỳ thấp. Có người đồng ý rằng Aptos lấy "tuân thủ" làm lá chắn, mọi quy trình đều phải kéo dài lên đến ba tháng.

Vòng tay vốn có thể mang lại sự thịnh vượng tạm thời, nhưng điều thực sự quyết định liệu chuỗi công khai có thể đứng vững lâu dài hay không, luôn là sự tích lũy của người dùng và sự phát triển bền vững của hệ sinh thái.

Cạnh tranh trong đường đua L1 vẫn rất khốc liệt, liệu Aptos có thể bứt phá hay không, chỉ có thời gian mới có thể đưa ra câu trả lời.