Cấp phép MiCA nhanh chóng ở Malta gây tranh cãi

Sau khi Luật Quy định Thị trường Tài sản Tiền điện tử của Liên minh Châu Âu ( MiCA) được thực hiện không lâu, Malta đã trở thành sự lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp tiền điện tử muốn mở rộng tại châu Âu. Hòn đảo nằm ở phía Nam châu Âu này, với chỉ 500.000 dân, đã nhanh chóng cấp giấy phép MiCA cho nhiều sàn giao dịch nổi tiếng, cho phép họ hoạt động tại 30 quốc gia trong Khu vực Kinh tế Châu Âu. Tuy nhiên, quy trình phê duyệt nhanh chóng của Malta đã dấy lên nghi ngờ trong ngành về tính nghiêm ngặt của quy định quản lý của họ.

Luật Tài sản Tài chính ảo mà Malta ra mắt vào năm 2018 (VFA) đã đặt nền tảng cho việc chuyển tiếp suôn sẻ vào hệ thống MiCA. Chính phủ công nhận rằng VFA tương đương cơ bản với MiCA, và quy định rằng các doanh nghiệp nắm giữ giấy phép VFA trước ngày 30 tháng 12 năm 2024 có thể hưởng lợi từ quy trình phê duyệt nhanh chóng của MiCA. Các cơ quan quản lý cho biết hệ thống nội địa trưởng thành sẽ giúp các doanh nghiệp hiện tại tăng tốc trong việc nhận được phê duyệt.

Tuy nhiên, khả năng thích ứng nhanh chóng của Malta với các thay đổi trong quy định, mặc dù mang lại thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhưng cũng đã dấy lên lo ngại về bản chất của các quy định này. Một số chuyên gia trong ngành đặt câu hỏi rằng việc phê duyệt nhanh chóng có nghĩa là năng lực thực thi tương ứng là không đủ. Một số chuyên gia nhấn mạnh rằng, mặc dù thu hút đầu tư và đẩy nhanh việc cấp phép là dễ dàng, nhưng việc thiết lập cơ chế quản lý bền vững và đội ngũ thực thi tiền mã hóa chuyên nghiệp mới là điều cốt yếu.

Giám đốc điều hành của sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất Ba Lan, Przemysław Kral, đã so sánh quy trình phê duyệt ở Malta với "thức ăn nhanh", ông nói: "Việc có được giấy phép MiCA không nên đơn giản như đặt hàng ở một cửa hàng thức ăn nhanh. Trường hợp một nền tảng giao dịch được phê duyệt trong vòng bốn ngày chính là minh chứng cho vấn đề này."

Mặc dù có nhiều tranh cãi, nhiều sàn giao dịch tiền điện tử nổi tiếng vẫn chọn nhận giấy phép MiCA thông qua Malta. Một số sàn cho biết, họ chọn Malta vì nơi đây có vị thế tiên phong hơn trong việc bố trí sản phẩm có giấy phép tổng thể. Tuy nhiên, đáng chú ý là một số sàn đã nhận giấy phép Malta trước đó đã bị xử phạt tại các quốc gia khác do vấn đề tuân thủ.

Các quốc gia như Pháp bày tỏ lo ngại về mô hình phê duyệt nhanh chóng của Malta. Cơ quan quản lý thị trường tài chính Pháp cảnh báo rằng việc phê duyệt MiCA có nguy cơ "được phê duyệt như đồ ăn nhanh", và kêu gọi tăng cường phối hợp với Cơ quan quản lý chứng khoán và thị trường châu Âu (ESMA) để ngăn chặn các doanh nghiệp chọn khu vực có quy định lỏng lẻo nhất.

Quá trình cấp phép của MiCA thiếu tính minh bạch, tiêu chuẩn phê duyệt giữa các quốc gia thành viên có sự khác biệt rõ rệt. Mặc dù ESMA và Cơ quan quản lý ngân hàng châu Âu (EBA) đã thiết lập cơ chế phối hợp, nhưng việc thực thi thực tế vẫn không đồng nhất. Sự khác biệt trong quản lý này khiến các doanh nghiệp có xu hướng lựa chọn những quốc gia có quy định phê duyệt lỏng lẻo hơn.

Cơ quan quản lý EU đã tiến hành xem xét Malta. Theo báo cáo, sau khi một nền tảng giao dịch gặp phải cuộc tấn công của hacker, nhiều cơ quan quản lý quốc gia đã yêu cầu ESMA điều tra các sàn giao dịch liên quan và xem xét quy trình phê duyệt của Malta. Có thông tin cho rằng, ESMA đã khởi động "đánh giá đồng cấp" đối với một quốc gia thành viên có quy định lỏng lẻo.

Tranh cãi này phản ánh mâu thuẫn cơ bản mà Liên minh Châu Âu gặp phải khi thực hiện MiCA: làm thế nào để cân bằng giữa tập trung quản lý và quyền tự chủ của các quốc gia thành viên. Một số chuyên gia cho rằng, Liên minh Châu Âu cần phải đưa ra lựa chọn giữa quyết định tập trung trong một liên bang và việc duy trì sự tôn trọng đối với những lợi thế chuyên môn của các quốc gia.

Ngoài những tranh cãi về quy định tiền điện tử, Malta còn gặp phải xung đột pháp lý với Ủy ban châu Âu liên quan đến "chương trình đầu tư nhập tịch" của mình. Tòa án tối cao châu Âu gần đây đã phán quyết rằng chương trình "hộ chiếu vàng" bán quyền công dân EU cho các nhà đầu tư là vi phạm pháp luật. Ủy ban châu Âu chỉ ra rằng các chương trình như vậy có thể tạo điều kiện cho rửa tiền, trốn thuế và tham nhũng.

Nói chung, quy trình phê duyệt MiCA nhanh chóng của Malta mặc dù thu hút nhiều doanh nghiệp tiền điện tử, nhưng cũng đã gây ra lo ngại về sự nghiêm ngặt của quy định và sự đồng nhất trong quy định của EU. Vấn đề này đã làm nổi bật những thách thức mà EU phải đối mặt trong việc quản lý tài sản tiền điện tử, cũng như bài toán làm thế nào để cân bằng giữa việc thúc đẩy đổi mới và đảm bảo sự ổn định của thị trường.